Karbon Ayak İzi Nedir?
Karbon ayak izi, insanların ortaya çıkardığı emisyon faaliyetleriyle, çevreye verdikleri zararı ifade eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Çeşitli hesaplamalar ve ölçümler ile belirlenen bu zarar kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Karbon ayak izi kendi içerisinde 2’ye ayrılmaktadır. Birincil ve ikincil ayak izi olarak ayrılan karbon ayak izi, çevreye verilen zararın anlaşılması noktasında son derece önemlidir.
- Birincil olan ayak izi gün içerisinde yapılan ulaşımlardan ya da ev de kullanılan cihazlardan kaynaklanmaktadır.
- İkincil olan ise tüm yaşam döngüsü boyunca doğaya verilen zararı temsil etmektedir. Karbon ayak izi hesaplama yöntemi sayesinde ne kadar karbon ayak izi bırakıldığının öğrenilmesi mümkündür.
Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
Karbon ayak izi azaltılabilir bir durumdur. Kişinin günlük hayatındaki düzeninde ufak tefek değişiklikler yapması karbon ayak izinin azaltılmasını sağlayacaktır. Karbon ayak izinin azaltılması noktasında dikkat edilmesi gereken ilk detay kullanılan araçlardır.
Gün içerisinde kullanılan kişisel araçlar mümkün olduğunca küçük yani düşük güçlü olmalıdır. Bu sayede çevreye verilen zarar minimum seviyeye indirilecektir. Bunun yanı sıra gün içerisinde kullanılan aracın başkaları ile paylaşılması ya da toplu taşıma kullanmakta karbon ayak izinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Karbon ayak izini azaltmak için dikkat edilmesi gereken bir diğer detay ise enerji tüketimidir. Mümkünse ekolojik olan binalarda yaşanmalı ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalıdır. Güneş ya da rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları karbon ayak izinin azaltılmasında büyük rol oynayacaktır.
Isınmak için güneş enerjisi kullanılması bile büyük farklar yaratacaktır. Bunun yanı sıra kullanılan ampul, buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi elektronik eşyalarda çevreye zarar vermeyecek olan modellerden seçilmelidir.
Karbon Ayak İzi Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Karbon ayak izi hesaplama, kişilerin ne kadar karbon ürettiklerini öğrenmeleri için kullanılan önemli bir yöntemdir. Bu yöntem sayesinde ne kadar karbon üretildiği ve çevreye ne kadar zarar verildiği öğrenilebilecektir. Bunun için nerede yaşandığı ve ne kadar enerji tüketimin yapıldığının bilinmesi yeterli olacaktır.
Karbon ayak izi fazla olan kişilerin yukarıda yer alan detaylara dikkat etmeleri büyük farklar yaratacak ve karbon üretimini azaltarak doğanın korunmasını sağlayacaktır. Ülkelerin karbon ayak izini öğrenmek için diğer yazımızı ziyaret edebilir ve öğrenebilirsiniz.
Bireysel ve Kurumsal Karbon Ayak İzi
Çevreye verilen zararın gösterilmesini sağlayan karbon ayak izi hem bireysel hem de kurumsal boyutlarda hesaplanabilmektedir.
İnsan faaliyetlerinin sebep olduğu çevresel etkiyi bireysel ve kurumsal boyutlarda göstermek farklı şekillerde emisyon azaltma stratejisi geliştirmenin önünü açmaktadır.
Örneğin, bireysel ve kurumsal anlamda karbon ayak izini azaltmanın farklı yollarını inceleyebilirsiniz:
Bireysel karbon ayak izi azaltma:
- Evlerde ısı yalıtımı kullanılması,
- Elektrik ve su gibi kaynakların tasarruflu kullanılması,
- Beslenme alışkanlıklarının iyileştirilmesi,
- Gereksiz tüketimin önlenmesi.
Kurumsal karbon ayak izi azaltma:
- Enerji verimliliği sağlanması,
- Ürünlerin yaşam döngüsü boyunca çevresel etkisinin azaltılması,
- Etkili atık yönetimi.
Bu yöntemlerin dışında karbon ayak izini azaltmanın birçok yolu olduğunu unutmamak gerekir.
Ayrıca, bu azaltma yöntemlerinin etkili olabilmesi için öncelikle isabetli ve doğru sonuçları olan karbon ayak izi hesaplamaları yapılması gerekmektedir. Doğru sonuçlar sayesinde hangi alanlarda önlem alınması gerektiğini kolayca belirlenebilecektir.
Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplamaları
Kurumsal olarak yapılan karbon ayak izi hesaplamaları tüm sera gazı emisyonu kaynaklarını yani kısaca Kapsam 1, 2 ve 3 (Scope 1, 2, 3) emisyonlarını kapsar. Bu sayede salınan emisyonlar bazında çevreye verilen zararın gösterimi detaylı bir şekilde ortaya çıkarılmaktadır.
Karbon Danışmanlığı İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
Kapsam 1, Kapsam 2 ve Kapsam 3 emisyonlarını daha yakından tanıyalım:
Kapsam 1: Kurumun sahip olduğu veya kontrol ettiği kaynaklardan salınan doğrudan emisyonlar.
Kapsam 2: Kurumun kullanmak amacıyla tedarik ettiği elektrik, ısı ve buharın üretilmesi sonucunda ortaya çıkan enerji dolaylı emisyonlar.
Kapsam 3: Kurum tarafından değer zinciri boyunca yürütülen faaliyetlerden kaynaklanan ve Kapsam 2 kategorisine girmeyen diğer tüm dolaylı emisyonlar.
Kurumsal olarak yapılan bu hesaplamalar hangi kaynaklardan meydana gelen emisyonunun daha fazla olduğunu görmeye olanak sağlamaktadır. Böylece firmalar, çevresel etkilerinin faaliyetlerinin hangi aşamalarında yoğunlaştığını tespit edebilecektir ve gerekli önlemleri alabilecektir.
İklim değişikliğinin etkileri ile ortaya çıkan yeni ticari dinamikler ve regülasyonlar, firmaları çevresel performansını değerlendirme ve iyileştirme faaliyetlerine yöneltmiştir.
Karbon Ayak İzi Danışmanlığı
Birçok kaynaktan ortaya çıkan sera gazı emisyonlarının hesaplanmasıyla elde edilen kurumsal karbon ayak izi (Kapsam 1, 2 ve 3) genellikle karmaşık bir yapıda olmaktadır. Ayrıca, emisyon meydana gelen tüm süreçlerin incelenmesi ve miktarların hesaplanması karbon ayak izi alanında teknik donanım gerektirmektedir.
Semtrio, alanında uzman ve tecrübeli kadrosuyla, ISO 14064-1 ve GHG Protocol uyumlu bir şekilde yapılan karbon ayak izi hesaplama alanında danışmanlık hizmeti vermektedir. Böylece, kurumsal karbon ayak izi hesaplamalarında en isabetli sonuçlara ulaşılmasını sağlamaktadır.
Semtrio, geliştirdiği Co2nnectorPro yazılımı ile karbon ayak izi hesaplama alanında yeni nesil dijital çözümler sunmaktadır. Karmaşık gibi gözüken hesaplamalar, en doğru ve isabetli sonuçlar sunan Co2nnectorPro ile pratik bir şekilde tamamlanmaktadır.
Karbon ayak izi danışmanlığını oluşturan temel süreçleri inceleyebilirsiniz: 
Kaynak Tespiti: Emisyona sebep olan kaynaklar detaylı bir çalışma ile tespit edilir.
Veri Toplama: Emisyon kaynaklarına ait veriler pratik bir şekilde toplanır.
Hesaplama: Yeni nesil dijital bir çözüm olan Co2nnectorPro yazılımı ile tüm hesaplamalar hatasız bir şekilde yapılır.
Raporlama: Yerel ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde rapor hazırlanır.
Dijital Sistem Kurulumu: Danışmanlık sonrası Co2nnectorPro’ya dijital entegre süreci başlatılır ve sonraki yıllardaki karbon ayak izi hesaplamalarına daha avantajlı bir şekilde ulaşılır.