(ORGANIZATIONAL LIFE CYCLE ASSESSMENT)
Karbon ayakizi ve Life Cycle Assessment (kısaca LCA) – Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi çalışmaları son 20-30 yıldan bugüne giderek önem kazanmış ve bugün dünyada içtiğimiz sudan evlerimizde kullanılan inşaat malzemeleri ve teknoloji ürünlerine kadar oldukça geniş bir yelpazede yürütülen çalışmalardır. Ürün bazında ve üretim hattı bazında analiz yapılan LCA ve karbon ayakizi çalışmaları üretici firmalar ve servis sağlayıcı-tedarikçiler tarafından daha büyük kapsama alınarak ürün ve servislerin geniş sınırlarda tüm etkileri içine alacak biçimde hesaplanması beklentilerini doğurmuştur. Kurumsal boyutta yürütülen O-LCA çalışmaları bu kapsamda hem firmaların hem de paydaşlarının beklentilerini sağlamakta ve kamuya karşı olan güven ve sorumlulukları yerine getirmektedir.
O-LCA / KURUMSAL YAŞAM DÖNGÜSÜ ANALİZİ NEDİR?
Kurumsal Yaşam döngüsü değerlendirmesi ve analizi çalışmaları ISO 14072 standardına göre yapılan bir ürünün, servisin veya hizmetin beşikten mezara kadar ortaya çıkan tüm etkilerinin değerlendirildiği, analiz edildiği ve raporlandığı çalışmalardır.
Bir ürünün, servisin veya hizmetin LCA çalışması sonucunda ürünün fonksiyonel birim başına (kg, m2, ton, adet gibi) ortaya çıkan çevresel etkiler hesaplanmaktadır.
Temel çevresel etkiler:
- Küresel Isınma Potansiyeli(GWP),
- Kaynak Tüketimi,
- Ozon Tabakası İncelme Potansiyeli,
- Asidifikasyon Potansiyeli,
- Ötrofikasyon Potansiyeli,
- Ekotoksisite (Kara, Deniz),
- Fotokimyasal Oksidasyon,
- Yenilenebilir ve Yenilenemeyen Enerji Tüketimidir.
O-LCA ÖLÇÜLEBİLİR VE İLETİŞİMİ YAPILABİLİR/PAZARLANABİLİR BİR SÜREÇTİR
O-LCA çalışmaları;
Ekonomik açıdan; Performans iyileştirme, Liderlik vasfı, Alternatif çözümler, Risk yönetimi, Halk ile daha iyi iletişim, Sürdürülebilir yatırımlar ve Verimlilik artışı,
Çevresel açıdan; Sürdürülebilir üretim, Tedarik zincirinde iyileştirme, Sera gazı salınımında azalma, Çevreye olan etiklerde azaltma ve Küresel Isınmada azaltma,
Sosyal açıdan ise; Karar vermede daha etkin süreçler, Reklam ve Pazarlama bakımından iletişim yapılabilmesi, Sektörde pozitif ayrışım, Planlama ve işletmede iyileştirme ve Marka stratejisi gibi faydalar sağlamaktadır.
O-LCA ÇALIŞMASININ AMACI
Kurumsal aktiviteler kaynaklı çevresel etkilerin ölçümü, takip edilmesi, değerlendirilmesi ve azaltımıdır.
O-LCA çalışmaları;
- Organizasyon ve hizmetleri odak alır,
- Hesaplama yaklaşımı dolaysıyla hizmet ve servislerin hammadde, tedarik, nakliye, üretim, kullanım ve yaşam sonu etkileri aşamalarını kapsayacak biçimdedir,
- Nihai tüketicilerin ve ekosistemin operasyon ve faaliyetlerden hangi derecede etkilendiğini inceler,
- Sürdürülebilirlik raporu olduğundan daha ileriki dönemlerde stratejik karar alma işlemini kolaylaştırır,
- Firmaların dahili bir kalite kontrol mekanizması ve iç denetim işlevi görür,
- Doğal kaynakların kullanımının azaltımını sağlar ve verimliliği arttırır,
- Çevresel etkilerin azaltılmasını destekler,
- Kurumsal sürdürülebilirliğin ölçülebilmesine ve sayısal veriler ile gösterilmesini sağlar,
- Bu sayede kurumsal hedefler belirlenerek bunlara erişimin kolaylaştırılması sağlar.
O-LCA Sürdürülebilirlik Raporlaması için kapsam içine alınacak olan faaliyetler akış seması genel olarak yukarıdaki gibidir. O-LCA raporlamasında süregelen tüm aktiviteler, üretimler ve hizmetler dahil edilir ve bunların faydalarının bahsedilir. Bu faaliyetler sonucu oluşan yararlar ve çevresel etkilerin değerlendirildiği bilimsel tabanlı hedef ISO 14072 standardı uyumlu kurumsal yaşam döngüsü değerlendirmesi raporu hazırlanır ve görsel ağırlıklı olarak tasarlanıp yayınlanır.
O-LCA çalışmaları kurumsal ve çevresel performans iletişiminin temelini oluşturarak halkın sorularına cevap verebilme fırsatı sunar.
Hedef kitlenin, Politika Belirleyicileri, Sivil Toplum Örgütleri, Belediyenin Sorumlulukları, Belediye İçi Birimler gibi istekler doğrultusunda iletişim ve reklam aracı olarak iletişimi yapılır. O-LCA çalışmaları sürdürülebilirliğin ölçülebilir olmasını sağlayarak diğer projeler için bir temel oluşturur.