Ekonomi ve ticaret sistemleri, küresel ısınma sonucunda iklim odaklı risklerle karşı karşıyadır. Markasını geleceğe taşımak isteyen firmalar, bu risklere karşı hazırlanmaya çalışmaktadır. Hızla değişen sektörel dinamikler, tüm firmalar için çevresel performansın önemi artırmaktadır.
EPD (Environmental Product Declaration), yani Çevresel Ürün Beyanı, ürünlerin yaşam döngüleri boyunca ortaya çıkan çevresel etkilerini belgelendirmek için kullanılır. Firmalar EPD ile ürünlerinin çevresel performansını şeffaf bir şekilde raporlayabilmektedir.
Üçüncü taraflar tarafından doğrulanmış ve tescil edilmiş olarak uluslararası standartlarda hazırlanan EPD belgeleri, tüm sektörlerde tercih edilmektedir. İnşaat sektörü özelinde yeşil bina alanında BREEAM ve LEED gibi sertifikalarda ekstra puan kazandırmaktadır.
EPD (Çevresel Ürün Beyanı) nedir, nasıl hazırlanır ve firmalara ne gibi faydaları vardır gibi soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz.
EPD Nedir?
EPD, ürünlerin çevre performansını nicel olarak ortaya koyan belgelerdir. Bu sayede ürün yaşam döngüsü çevresel etkiler şeffaf bir şekilde gösterilir.
EPD, “ISO 14025 Tip 3 Çevresel Beyanlar” kapsamına girmektedir.
Çevresel Ürün Beyanları, ürünlerin sürdürülebilirlik ve çevre performansının iletişimini sağlama amacıyla tercih edilmektedir. Güvenilir ve karşılaştırılabilir olması sebebiyle tercih edilir.
Çevre performansının raporlanarak şeffaf bir şekilde gösterilmesi hem paydaşlara hem de müşterilere kurumsal sürdürülebilirlik hedeflerine bağlılığı göstermektedir.
EPD’ler hazırlandıktan sonra International EPD System, yani Uluslararası EPD Sistemi’nin platformunda yayınlanır. Bu platform sayesinde hazırlanan çalışmaların kayıt altına alınması ve doğrulanması gibi işlemlerin kontrolü sağlanmış olur.
EPD Nasıl Hazırlanır?
EPD hazırlık süreci, ürünlerin çevresel etkisine bütüncül bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır. Kapsamlı bir süreç ve ölçülebilir parametreler, firmaların sürdürülebilirlik politikasını güçlendirmektedir.
Product Category Rules (PCR), yani Ürün Kategori Kuralları, EPD’lerin hazırlanma sürecinde çok önemli bir yere sahiptir. PCR, belirli kategorideki ürünler için hazırlanan Çevresel Ürün Beyanlarının hangi standartlara sahip olması gerektiğini belirtir. PCR sayesinde nasıl bir Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) çalışması yapılacağı belirlenmiş olur.
EPD belgelerinin hazırlanma süreci 5 adımdan oluşmaktadır. Bu adımları daha yakından tanıyalım:
1. Adım: Planlama
Planlama, EPD’lerin hazırlanma aşamasının ilk adımıdır.
Bu adımda öncelikle ürüne uygun ve kullanılacak olan PCR seçimi yapılır. Bu sayede, hesaplama ve raporlama alanında gerekli olan yönergelere erişim sağlanır. Aynı zamanda hangi verilerin toplanılması gerektiği de belirlenmiş olur.
Daha sonra, veri toplama referans yılı belirlenir. Hazırlanacak olan Çevresel Ürün Beyanının ürünün yaşam döngüsünün hangi evrelerini kapsayacağı belirlenir.
PCR’ler Uluslararası EPD Sistemi tarafından sunulan veri tabanında yer almaktadır.
2. Adım: Veri Toplama
Seçilen PCR sayesinde hangi verilerin toplanması gerektiği ilk adımda belirlenmişi. Bu adımda gerekli veriler toplanır.
Toplanılacak veriler, ürünün üretim sürecinde meydana gelen ham madde kullanımı, enerji tüketimi, su tüketimi, emisyonlar ve atıklar gibi bilgilerden oluşmaktadır.
3. Adım: LCA Çalışması
Bu adımda, PCR’ye uygun bir şekilde LCA (Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi) hazırlanır. Bu LCA çalışması, planlama aşamasında belirlenen kapsam ve hedefe uygun olarak hazırlanmalıdır. Yani, hazırlanacak olan LCA, üzerinde çalışılan EPD’nin hedeflerine uygun bir şekilde ürünün yaşam döngüsünün belirli aşamalarını kapsamalıdır.
Çevresel performansı ortaya koyan LCA çalışmaları, ISO 14040/44 standartlarına göre yapılmaktadır. LCA çalışması ile ürünün yaşam döngüsü (ham madde, imalat, nakliye, tüketim, bertaraf, geri dönüşüm) boyunca kapsamlı bir incelemesi yapılır.
4. Adım: Doğrulama
EPD belgelerinin yayınlanma aşamasına geçmeden önce üçüncü taraf bağımsız doğrulayıcılar tarafından doğrulanması gerekmektedir.
Doğrulama sayesinde EPD’nin Ürün Kategori Kuralları’na uygun hazırlandığı ve sonuçlarının güvenilir olduğu kanıtlanmış olmaktadır.
5. Adım: Yayınlama
EPD belgeleri, üçüncü tarafların doğrulaması tamamlanınca yayınlama adımına geçilmektedir.
Çevresel Ürün Beyanları, Uluslararası EPD Sistemi kapsamında kamuya açık bir şekilde yayınlanır. Yayınlanan bu belgeler genellikle 5 yıl geçerlilik süresine sahiptir.
EPD’nin Kurumsal Faydaları
EPD belgesi hazırlamak her sektörden firmaya birçok avantaj sağlamaktadır.
Kurumsal sürdürülebilirlik (çevresel, sosyal ve ekonomik) hedefleri ile markasını geleceğe taşımak isteyen firmalar için birçok faydayı listeledik:
1- Regülasyonlara Uyum
İklim değişikliği sonucunda ticari dinamiklerde değişiklikler meydana gelmektedir. Uluslararası alanda faaliyet gösteren firmalar başta olmak üzere, neredeyse tüm sektörleri etkileyen regülasyonlar yapılmaktadır.
Firmalar, çevresel etki ve performans yönetiminde stratejik bir öneme sahip EPD belgesi hazırlayarak ürünlerini geleceğe hazırlamaktadırlar.
2- Güvenilirlik
EPD’ler, bağımsız doğrulayıcılar tarafından doğrulandığı için yüksek güvenirliliğe sahiptir. Firmalar, ürünlerin çevresel etkilerini şeffaf bir şekilde belgelendirerek çevresel riskleri nasıl yönettiğini göstermektedir.
Aynı zamanda, uluslararası geçerliliği olan Çevresel Ürün Beyanları ile sürdürülebilirlik politikalarını güçlendirmektedirler.
3- Sertifikasyonlarda Ekstra Puan
BREEAM ve LEED gibi yeşil bina sertifikasyon süreçlerinde ekstra puan elde etmek için EPD hazırlamak gerekmektedir. Böylece, uluslararası alanda geçerliliği olan sertifikaları elde etmek kolaylaşmaktadır.
Sürdürülebilir ve yeşil yapılar alanında faaliyet gösteren firmalar Çevresel Ürün Beyanı ile çevresel performansı kanıtlanmış ürünleri tercih etmektedirler.
4- Marka Değeri
İklim değişikliği sadece ticari dinamikleri değil, tüketici davranışlarını da etkilemektedir. Çevreyi korumanın önemi ve bilinçli tüketim davranışları firmaların marka değerlerini korumaları ve artırmaları için fırsat sunmaktadır.
Firmalar, çevresel performansı EPD ile belirlenen ürünler sayesinde marka itibarını artırarak geleceğe yatırım yapmaktadır.
5- Risk Analizi
Firmalar, EPD hazırlama sürecinde ürünlerinin çevre performansını analiz ederken aynı zamanda potansiyel riskleri de değerlendirmektedir. Yani aslında kapsamlı bir risk analizi fırsatı yakalanmaktadır.
Bu sayede, ürün geliştirme ve kalite artırımı gibi çalışmalar kolaylıkla yönetilebilmektedir. Ayrıca, Çevresel Ürün Beyanı hazırlanırken ürün yaşam döngüsüne bütüncül bakış sayesinde ürün inovasyonu için fırsat elde edilebilmektedir.
6- Çeviklik
Firmaların güncel gelişmelere hızlı ve dinamik bir şekilde uyum sağlaması anlamına gelen kurumsal çeviklik kavramı, sürdürülebilirlik hedefleri ile yakından ilgilidir. Artan çevresel risklerini yönetmek isteyen firmalar, çevresel etkilerini yöneterek kurumsal çevikliklerini artırmaktadır.
EPD belgeleri firmalara, çevre ve iklim odaklı değişim ve riskler karşısında en etkili adımları belirlemek için yol haritası niteliği taşımaktadır.
Semtrio, ürünlerin çevresel etki ve performansını şeffaf bir şekilde ortaya koyan doğrulanmış Çevresel Ürün Beyanı (EPD) hazırlama hizmeti sunmaktadır.