Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Nedir?
Karbon Saydamlık Projesi, resmi kullanımıyla CDP (Carbon Disclosure Project), büyük şirketlerin karbon salınımları hakkında onlardan bilgi toplamak ve bu bilgilerin sonuçlarını paylaşmak için 2000 yılında İngiltere’de kurulan uluslararası bir organizasyondur. CDP, iklim değişikliği ve küresel ısınmanın en büyük nedeni olan sera gazı salınımlarının büyüklüğünü öğrenip paylaşarak hem şirketlerin salınımları azaltmaları için aracı olur hem de yatırımcıların doğru tercihler yapmaları için onlara faydalı bilgiler sunar.
Kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olan Karbon Saydamlık Projesi’nin orijinal ismindeki ‘Disclosure’ kelimesi, aslında ifşa anlamına gelir. CDP, büyük şirketlerden, karbon salınımlarına neden olan faaliyetlerinin bilgilerini onlarla paylaşmalarını, yani ifşa etmelerini ister. Bu bilgiler şirketlerin karbondioksit (salınımı yönetim) stratejileri, riskleri ve fırsatları gibi konulardan alınır. Ardından bu bilgileri kamuoyu ve yatırımcılarla paylaşırlar.
CDP; şirketlerin karbondioksit salınım süreçlerini nasıl yönettiklerini, salınımı azaltmak için neler yaptıklarını ve taşıdıkları karbon kaynaklı piyasa riskini küresel çapta raporlayan tek bağımsız kuruluştur.
İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için önce hangi kuruluşların ne oranda zarara neden olduklarını bilmek gerekir. CDP de temelde, çevre raporlamalarını ve risk yönetimini bir iş modeli yapmayı ve karbon beyanında bulunarak sürdürülebilir ekonomiye yönelik aksiyona geçmeyi hedefler. Bunun için şirketler dışında yatırımcılar, şehirler, bölgeler ve devletlerle de beraber çalışır.
2002 yılından beri 7000’den fazla şirket CDP arcılığıyla Karbon Saydamlık Beyanında bulunmuştur.
Bu beyanlar sonucunda kimi şirketlerin, küçük bir ülkeden daha fazla karbon salınımına neden oldukları ortaya çıkmıştır.
Kuruluş, Türkiye’de de Sabancı Üniversitesi işbirliği ile 2010 yılından itibaren CDP Türkiye olarak görev yapmaktadır.
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİN
Karbon Saydamlık Projesi şirketler için neden faydalıdır? Şirketler CDP’ye neden bilgi beyanında bulunur?
2003 yılından beri Karbon Saydamlık Beyanında bulunan şirketlerin sayıları, Kaynak
Peki halka açık, büyük şirketler için bu bilgiler oldukça özelken neden CDP ile paylaşırlar?
Karbon Saydamlık Projesi için beyanda bulunmanın, çevresel sorunları azaltmak dışında da şirketler için pek çok getirisi vardır.
İklim değişikliği, küresel ısınma, karbon ayakizi gibi çevresel sorunlar, günümüzde göz ardı edilemeyecek bir seviyeye ulaşmıştır. Bu sorunların en büyük kaynağı ise şirketlerin fosil yakıt tüketimleri sonucu atmosfere çok büyük miktarda sera gazı salmasıdır. Sera gazı salınımlarının miktarı, şirketlerin değerini de etkileyeceği için karbondioksit stratejileri, riskleri ve fırsatlarını yönetmek şirketler için oldukça önemli bir hal almıştır.
Çevresel risklerini hesaplayan şirketler, onu stratejik olarak yönetmekte daha iyidir. Salınım ve yönetim bilgilerini açık bir şekilde kamuoyuyla paylaşan bir şirket ise, tehlikeleri azaltmak için gerekli önemleri aldığının somut bir kanıtını yatırımcılar, hissedarlar ve tüketicilere sunmuş olur.
Sürdürülebilir ekonomiye katkılarını, bağımsız ve uluslararası bir kuruluş olan Karbon Saydamlık Projesi aracılığıyla beyan eden şirketler:
* Kamuoyu, hissedarlar, yatırımcı ve müşterilere güven verir,
* Geleceklerine dair riskleri azaltır,
* Rekabet avantajı elde ederler,
* Sürdürülebilir ekonomiye katkılarını açıkça gösterebilen şirketlerin itibarları ve saygınlıkları artar,
* Piyasada çevre risklerini belirleme, yönetme ve bildirme konusunda lider konumunda olurlar ve
* Fosil yakıt ve su gibi doğal kaynak tüketimlerini kontrol altına alarak maliyetleri düşürecek fırsatlar keşfederler.
Günümüzde dünya çapınca pek çok büyük şirket, düzenli olarak CDP’ye beyanda bulunur.
Karbon Saydamlık Projesi’nin dünya çapında başarısı da bu şekilde gelir.
Şirketlere karbon salınımları konusunda, sorularına yanıt vermeleri için çağrıda bulunan CDP, şirketlerin sürdürülebilir gelecekte kilit nokta olduğunu bildiği için, beyanlar ve iyileştirme yöntemleri sayesinde daha sağlıklı bir dünya hedefler.
Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Programları Nelerdir?
Karbon Saydamlık Projesi, aşağıdaki 5 başlık, yani programda incelenir:
* İklim değişikliği,
* Su verimliliği,
* Ormanlar,
* Tedarik zinciri ve,
* Şehirler
CDP, dünyanın en büyük kurumsal iklim değişikliği, su verimliliği ve orman-risk verisine sahiptir. Bu veriler; şirketlerin ne kadar enerji, petrol, gaz ve kömür kullandığı; harcadıkları enerjinin sonunda ne kadar karbondioksit açığa çıktığı ve iklim değişikliği etkilerini nasıl bir teknoloji kullanarak yönettiklerinin bilgisidir.
1.İklim değişikliği
Bu program, şirketlerin sera gazı salınımlarını azaltmak ve iklim değişikliği riskini düşürmeyi amaçlar. CDP, dünyanın en büyük şirketlerinden, toplamı 100 trilyon dolar sermayeyi yöneten 800’den fazla kurumsal yatırımcı adına, iklim risklerine ve düşük karbon fırsatlarına dair bilgiler talep eder.
2.Su Verimliliği
Su verimliliği, doğal iklim şartlarının devamlılığı için kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle CDP’nin odaklandığı ikinci program da su kullanımıdır. 2004’te, toplamda 60 trilyon dolarlık varlığı temsil eden 573 yatırımcı CDP Su Programını kullanmıştır. Program, yatırımcıların teşviki ve şirketlerin su verimliliklerini artırmalarıyla çevresel etkileri azaltmayı hedefler.
3.Ormanlar
Ormanlar programı, CDP programı dahilinde 525’ten fazla yatırımcının takip ettiği, oldukça önemli bir diğer kriterdir. CDP, yaklaşık 96 trilyon dolarlık bir varlığa sahip bu yatırımcılar adına, ormansızlaşmaya en çok neden olan 4 tarımsal ürün bilgisi toplar: Kereste, palm yağı (hurma yağı), sığır ve soya.
Aynı zamanda ormanlar, atmosfere salınan sera gazlarını emmek ve etkilerini absorbe etmek için en etkili araçlardır.
4.Tedarik Zinciri
CDP iklim, su ve ormanlara yönelik riskleri azaltmak için tedarik zinciri üyeleri ve satın alıcı kurumlarla çalışır. Bu risklerin belirlenmesi ve azaltmak için neler yapıldığına dair şirketlerden bilgi talep eder. 2016’da 2,5 trilyon dolardan fazla bir varlığı temsil eden 90 kurum CDP aracılığıyla bu bilgilere ulaşmıştır.
5.Şehirler
Programların son başlığında CDP, dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğunun yaşadığı şehirlere; çevresel verilerini hesaplamaları, yönetmeleri ve bildirmeleri için küresel bir platform sağlar. CDP, şehirleri, cevaplaması basit sorular sonucunda belirlenebilecek sera gazı emisyonlarını halka açık bir şekilde beyan etmeleri ve buna bağlı çözümler üretmeleri için teşvik eder. Günümüzde 600’den fazla şehir CDP ile beraber çalışarak yıllık bildirimlerde bulunmaktadır ve halihazırda 8.000’den fazla kentsel sürdürülebilirlik aksiyonu raporlanmıştır.
Karbon Saydamlık Projesi Beyanlarının Dereceleri Nelerdir?
CDP, şirketlerin karbon yönetimlerindeki gelişmeleri takip etmek ve bu süreçte hangi adımda olduklarını görebilmek için puanlamalara tabi sorular belirlemiştir. Bu sorulara verilen cevapların kapsamı ve niteliklerine göre şirketler, en yüksekten düşüğe 4 seviyeden birinde olabilirler: Liderlik, Yönetim, Farkındalık ve Beyan.
4. Beyan: Başlangıç seviyesi olan Beyan, CDP programlarının sorularına verilen cevapların ayrıntılı ve kapsamlı olmasıyla alınır.
Ör., “Şirketin 2018 yılı fosil yakıt tüketimi 4500 litre petroldür.”
3. Farkındalık: Çevresel sorunların işleyişi nasıl etkilediği ile ilgili bilgi seviyesidir.
Ör., “Şirketin (yukarıda bahsedilen fosil yakıt tüketimi sonucu oluşan) 2018 yılı karbondioksit salınımı 10 ton hektardır.”
2. Yönetim: Bu etkilere yönelik alınan önlemler ve yönetim stratejisi ile ulaşılabilen seviyedir.
Ör.,”Şirket fosil yakıt yerine %10 oranında yeşil enerjiye yönelmiştir.”
1. Liderlik: İklim etkileri yönetimi alanında en iyi uygulamaların gerçekleştirilmesi ile sağlanan en yüksek dereceli beyandır.
Ör. “Şirket fosil yakıt tüketimini olabilecek en yüksek oranda azaltmış, düşük karbonlu çelik kullanmaya başlamış, var olan salınımının etkisi düşürmek için bölgede ağaçlandırma yapmıştır ve yapmaya devam etmektedir. ”
Türkiye’de Karbon Saydamlık Projesi
CDP Türkiye, 2010 senesinden itibaren Sabancı Üniversitesi platform yöneticiliği ile yürütülmektedir.
İlk senenin ardından katılımcı sayısı hızla artmış ve büyük şirketler çevre konularında somut adımlar atmaya başlamıştır.
CDP İklim Değişikliği ve Su Programı 2018 yılı Türkiye sonuçları, Mart 2019’da Zorlu PSM’de düzenlenen “CDP Türkiye İklim Değişikliği Konferansı” ile açıklanmış ve kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Rapora göre, 2018 yılında CDP’nin çağrısına, İklim Değişikliği için toplamda 48, Su Verimliliği için ise 27 firma yanıt vermiştir.